लामाखर्क समाज रुपन्देहीले बुटवलमा तिज मिलन र गाउँमा भलिवल कार्यक्रम आयोजना गर्दै

गोकर्ण ज्ञवाली 'प्रकाश' | लामाखर्क समाज रुपन्देहीले आगामी चाड पर्वलाई लक्षित गरि बिभिन्न कार्यक्रम तय गरेको छ |

समाजका अध्यक्ष कपिल ज्ञवालीले यस पटक समाजले गाउँको मेलमिलाप, परम्परा र संस्कृतिलाई शहर बजारमा रहेर पनि निरन्तरता दिने हेतुले बुटवलमा हरितालिका तिजको अवसरमा तिज मिलन तथा नाचगान  कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ |

आगामी भदौ ३० गते बुटवल फुलबारी गेट नजिकै प्रभाकर क्याटरिंगमा बिहान ११ बजे देखि तिज मिलन तथा नाचंगान कार्यक्रमको आयोजना गरेको समाजका अध्यक्ष  कपिल ज्ञवालीले बताए | 

तिज मिलन कार्यक्रमले रुपन्देही तथा आसपासमा रहने गुल्मी रुरुक्षेत्र गाउँपालिका वडा नं. ४ लामाखर्क गाउँ सम्बद्ध सबै आमाबुवा, दाजुभाई, दिदि बहिनि, बुहारी, भान्जी लगायतको जमघट, नयाँ पुस्ताविच चिनाजानी गराउने साथै परम्परा संस्कृतिलाई ताजगी  गराउने ज्ञवालीले बताए |

यसको साथसाथै समाजले दशैँ तिहारमा गाउँ सुनसान नबनोस भनेर र खेलकुद क्षेत्रमा टेवा पुगोस भन्ने हेतुले गाउँमा विगतमा जस्तै गरि अहिलेपनि भलिवल प्रतियोगिताको आयोजना गरेको छ | 

यस पटक आयोजना हुन लागेको दोस्रो भलिबल प्रतियोगिताको लागि कार्तिक १ गते बिहान १० बजेसम्म रुरुक्षेत्र गाउँपालिका र सो क्षेत्रका वडास्तरीय टिम दर्ता गर्ने कार्यक्रम रहेको र सोहि दिननै दिउँसो १ बजेदेखि खेल शुभारम्भ हुनेछ |  फाइनल खेल कार्तिक ५ गते हुने र समापन पनि सोहि दिननै हुने कार्यक्रम तय भएको छ |

यस्ता कार्यक्रमले खेलप्रेमिहरुको गाउँमा जमघट गराउने हुँदा गाउँमा खेलकुद संगै चाडपर्वको उल्लासमा बढावा दिने अध्यक्ष ज्ञवालीले बताए | 

लामाखर्क समाज रुपन्देहीले बिगत देखि सामाजिक कार्यलाई निरन्तरता दिंदै आएको छ | समाजले बिभिन्न समयमा रक्तदान कार्यक्रम, वृक्षरोपण कार्यक्रम, असक्त, पिडित र बिरामीहरुको लागि राहत कार्यक्रम, चाड पर्ब बिशेष  भेटघाट कार्यक्रम, खेलकुद कार्यक्रम आदि आयोजना गर्दै आएको छ | 

विदेशबाट आइपुगे नेम्वाङका दुबै छोरा, पार्थिव शरीर पार्टी कार्यालयबाट लगियो घर

तस्बिर : रासस

ज्ञवा संचार | हृदयघातबाट निधन भएका संविधान सभाका अध्यक्ष सुवास नेम्वाङको पार्थिव शरीर एमाले पार्टी कार्यालय च्यासलबाट घर लगिएको छ। 

सोमबार राति निधन भएका एमाले उपाध्यक्ष नेम्वाङको पार्थिव शरीर मंगलबारदेखि आज दिउँसो १ बजेसम्म पार्टी कार्यालय च्यासलमा राखिएको थियो।

विदेशबाट आएका दुबै छोराहरूले च्यासलमा अन्तिम श्रद्धाञ्जली दिएपछि उनको पार्थिव शरीर बालुवाटारस्थित निवासमा लगिएको हो। नेम्वाङका जेठा छोरा मिङ्सो बेलायतबाट आज बिहान काठमाडौं आइपुगेका हुन् भने कान्छा छोरा सुहाङ मंगलबार राति नै अष्ट्रेलियाबाट नेपाल आएका थिए। सुहाङ एक महिनाका लागि अष्ट्रेलिया गएका थिए। 

निवासमा लिम्बु परम्पराअनुसारको विधि गरिने उनका स्वकीय सचिव कृष्ण काफ्लेले जानकारी दिए। नेम्वाङको भोलि ११ बजे हिन्दु र लिम्बू परम्पराअनुसार अन्त्येष्टि गरिने एमाले उपमहासचिव प्रदीप ज्ञवालीले जानकारी दिए। सरकारले नेम्वाङको निधनमा बीहिबार शोक विदा घोषणा गरेको छ।

राजकीय सम्मानका साथ उनको अन्त्यष्टि गर्ने सरकारले निर्णय गरेको छ। एमालेले पनि नेम्वाङको निधनको शोकमा तीन दिन देशभरका पार्टी कार्यालयहरूमा झण्डा आधा झुकाउने निर्णय गरेको छ भने सबै औपचारिक कार्यक्रमहरू स्थगित गरिएको छ। 

नेम्वाङ २०६४ र ०७० सालको संविधान सभामा अध्यक्ष थिए। सेतोपाटीले खबर लेखेको छ |

बलात्कार पीडितको कथामा आधारित ‘हाउगुजी’को फर्स्टलुक पोस्टर सार्वजनिक

 

बलात्कार पीडित युवतीको कथामा आधारित भएर निर्माण भएको फिल्म ‘हाउगुजी’को फर्स्टलुक पोस्टर सार्वजनिक गरिएको छ । पोस्टरमा फिल्मका प्रमुख कलाकारहरु क्यारेक्टर लुक्समा प्रस्तुत छन् । विशेषगरी बलात्कार पीडित एक युवतीको मनोदशालाई पोस्टरमा देखाउन खोजिएको छ । दीपक परियारको निर्देशनमा तयार भएको फिल्मको प्रदर्शन मिति भने घोषणा गरिएको छैन ।

लुम्बिनी मुभी मेकर्सको ब्यानरमा तयार भएको फिल्ममा बोम बहादुर थापा, माया थामी, सुरेन्द्र बराल, विनय उदय, विष्णु पाण्डे, गोपाल परियार, लक्ष्मण बस्नेत, निशा सावत पाण्डे, मानप्रसाद सुवेदी, रोशनी सापकोटा र स्व. कुलचन्द्र पुरीलगायतको अभिनय छ । सुदन गौतम र तुलबहादुर थापा निर्माता रहेको फिल्मको एक गीतबाहेक सम्पूर्ण छायांकन बुटवलका विभिन्न क्षेत्रमा भएको हो ।

सुदन गौतम ‘सिड’को पटकथा तथा संवाद रहेको फिल्म सेन्सर पास भैसकेको छ । केही दृश्यका कारण फिल्मलाई सेन्सर बोर्डले १६ वर्षमुनिका दर्शकले अभिभावकसँग हेर्नुपर्ने गरी पिजी सर्टिफिकेट दिएको छ । उचित समय हेरेर फिल्मलाई प्रदर्शन गरिने निर्माता गौतमले जानकारी दिए । फिल्ममा समावेश तीनवटा गीतमा सहनिर्माता समेत रहेका मनोज खड्काले संगीत भरेका छन् ।

विवेक थापा र प्रेम गुरुङको नृत्य निर्देशन, गोपाल परियारको द्वन्द्व निर्देशन, दुर्गा कुमालको छायांकन र निर्देशक परियार स्वयंको सम्पादन रहेको फिल्मको पोस्ट प्रोडक्सनको काम ओमी मुभी स्टुडियोमा गरिएको हो । फिल्मको विषयवस्तुले बलात्कारविरुद्ध जनचेतना फैलाउन ठूलो भूमिका खेल्ने विश्वास निर्देशक परियारको छ । टिम नयाँ भए पनि फिल्म राम्रो बनेको उनको भनाई छ ।

कर्णेल उजिर सिंह थापालाई राष्ट्रिय वीभूती घोषणा गर : महेन्द्र थापा

सन्दर्भ : जितगढी विजयको २०८ औं वार्षिकोत्सव

- महेन्द्र थापा

उन्नाइसौं शताब्दीसम्म खस्यौली सालघारी र बुट्यान क्षेत्र थियो । बटौली (बुटवल) बजार चम्केको थियो । पश्चिम नेपालकै मुख्य बाणिज्य केन्द्र थियो बटौली । पुरानो पाल्पा राज्यको प्रशासनिक केन्द्र पाल्पा तानसेनमा भएपनि व्यापारको केन्द्र बटौली बजार थियो । उत्तर दक्षिणको आवत जावतको मुख्य बाटो पनि यही बटौली क्षेत्र थियो ।

 

बटौली बजार हुँदै पाल्पा दोभानको नुवाकोट डाँडा निस्केर पाल्पाको तानसेन पुगिन्थ्यो । पुरानो पाल्पा राज्यको सेनबंशिय राज्यकालदेखी राणा शासन कालसम्मै पश्चिम नेपालको राजनीति र प्रशासनको मुख्य केन्द्र तानसेन थियो । पुरानो पाल्पा राज्यका सौखिन राजा र प्रशासकहरुले गृष्म कालमा पाल्पाबाट शासन–प्रशासन चलाउँथे भने शितकालमा बटौलीबाट चलाउँथे । आर्थिक रुपमा समृद्ध थियो पुरानो पाल्पा राज्य । पश्चिममा राप्ती देखी पूर्वमा कोशी तटसम्म फैलिएको थियो विशाल पाल्पा राज्य । बाणिज्य केन्द्र भएको र उब्जनीशिल फाँट समेत बटौलीतिरै भएकाले कर असुलीका लागि बटौलीमा अड्डा कायम गर्नु पर्ने आवश्यकता थियो । पाल्पा राज्यको मुख्य आम्दानीको श्रोत केन्द्र बटौली बजार र पाल्पा स्थित राजदरबारको सुरक्षार्थ पाल्पाका प्रसिद्ध सेन बंशिय राजाहरुले बटौलीमा गढी(किल्ला) निर्माण गराएका थिए ।

 

सेन वंशका अति प्रसिद्ध राजा मणिमुकुन्द (मुनिमुकुन्द) सेनले यसको निर्माण गराएका थिए भन्ने इतिहासकारहरुको विश्वास छ । दक्षिणतिरबाट हुन सक्ने आक्रमणलाई रोक्न पाल्पा राज्यको पहाडी इलाका सुरु हुने प्रवेशद्वारमै तिनाउ नदी किनारमा गढी निर्माण गरिएको थियो । जसलाई बटौली गढी भनिन्थ्यो । गढीको अन्दाजी आधा किलोमिटर उत्तरको भिरालो पखेरामा सेनवंशीय राजाको शितकालीन दरबार थियो । जसको भग्नावशेष अहिले पनि संरक्षित छ । यसको निर्माण १६ औं शताब्दी (वि.सं. १५७५) मा मणिमुकुन्द सेनले गराएको विश्वास गरिएको छ । यो शितकालीन दरबारको सुरक्षा एवं पाल्पा राज्यकै सुरक्षाको लागि गढी निर्माण गरिएको हो । यो गढी ज्यादै वैज्ञानिक र दुरदर्शी ढङ्गले इँटा र माटोद्वारा निर्माण गराइएको थियो । दक्षिणतिरबाट हुन सक्ने आक्रमणलाई प्रवेशद्वारमै रोक्ने उद्देश्य यो गढीको थियो । कदाचित यो गढीमा दुश्मनलाई रोक्न नसके दोस्रो गढीमा रोक्ने उद्देश्यले बटौलीदेखि माथि उकालो अन्दाजी २ घण्टा पैदल हिंडेर पुग्न सकिने पाल्पा दोभानको नुवाकोट डाँडामा काठे गढी निर्माण गरिएको थियो । जसलाई सानो नुवाकोट गढी पनि भनिन्थ्यो । तेस्रो गढी नुवाकोटमै निर्माण गरिएको थियो । जसलाई नुवाकोट गढी भनिन्थ्यो । यी तीन ठाउँमा दुश्मनलाई रोकेर पाल्पाको रक्षा गर्ने सुरक्षा रणनीति थियो । यी तीन ठाउँमा रोक्न नसकेमा पाल्पाका अन्य गढी र राजदरबार तानसेनमा अन्तिम लडाई लड्ने सुरक्षा रणनीति थियो । पाल्पा राज्य नेपाल अधिराज्यमा गाभिएको धेरै पछि सम्म पनि तानसेन पुग्ने मार्ग यही थियो र नेपाल सरकारको सुरक्षा रणनीति पनि यही नै थियो ।

हो, यही बटौली गढीमा १९ औं शताब्दीमा विश्व विजयी अङ्ग्रेज सेनाले आक्रमण गरेको थियो । विश्व विजयको महत्वाकांक्षा बोकेको र आक्रमण गरेको जुनसुकै ठाउँमा सफल भएको अत्याधुनिक हातहतियारले युक्त शक्तिशाली अङ्ग्रेज सेनालाई यही बटौली गढीमा कर्णेल उजिरसिंह थापा नेतृत्वको नेपाली सेनाले जितेको थियो । रणनीति बमोजिम प्रवेशद्वारमै शक्तिशाली अङ्ग्रेज सेनालाई रोक्न नेपाली सेना सफल भएको थियो । यही युद्धमा जितेको गढी भएकाले जितगढी नाम राखेका थिए, उजिर सिंह थापाले ।

 

जितगढीमा भएको नेपाल–अङ्ग्रेज युद्ध

यो युद्ध १९ औं शताब्दी (वि.सं. १८७१–७२) मा भएको थियो । बुटवल र स्युराज (कपिलबस्तु) लाई अङ्ग्रेजले आफ्नो इलाका भनी दावी गरेका कारण नेपालले विश्व विजयी अङ्ग्रेज विरुद्ध बाध्यात्मक युद्ध लड्नु परेको थियो । पाल्पा राज्य नेपाल अधिराज्यमा एकीकरण भएपछि पाल्पाका राज खलक र केही भारदार खलक असन्तुष्ट भएका थिए । यिनै असन्तुष्ट भारदार खलक अङ्ग्रेजका सुचक थिए र नेपाल विरुद्ध अङ्ग्रेजलाई उक्साएका थिए । अङ्ग्रेजले बुटवल र स्युराजमाथि दावी गर्दा पटक पटक झडप भएका थिए । विशाल भारतमा आधिपत्य जमाएको अङ्ग्रेजले नेपाल अधिराज्यमाथि पनि आँखा गाडेको थियो । बुटवल र स्युराजमाथि आक्रमण गर्नुको उद्देश्य बुटवल र पाल्पा कब्जा गर्नु थियो । पाल्पा जितेर पश्चिम नेपाल र काठमाडौबीच सम्बन्ध टुटाएपछि काठमाडौमाथि आक्रमण गर्ने उद्देश्य थियो, अङ्ग्रेजको । बुटवलमाथि कब्जा जमाएपछि यस क्षेत्रको घना जङ्गलको दुर्लभ रुख वृक्ष प्राप्त गर्नु र बुटवल हुँदै तिब्बततर्फ व्यापारिक मार्ग विस्तार गर्नु अङ्ग्रेजको लक्ष्य थियो । पाल्पाको समशितोष्ण हावापानी भएको इलाकामा दरबार बनाई बस्ने र तराईको उब्जनीशिल फाँटमाथि कब्जा जमाउने लक्ष्य समेत थियो । दरबारहरु बनाउन बुटवल वरीपरिको घना जङ्गलमा सयौं वर्ष पुराना ठूल्ठूला रुख वृक्षहरु उपलब्ध थिए । यिनै काठपात हात पार्ने दाउ पनि थियो अङ्ग्रेजको । यिनै उद्देश्य लिएर वि.सं. १८७१ पुस १३ गतेका दिन अङ्ग्रेज जनरल सुलिभान उड युद्धको लागि बुटवल आइपुगे । उनीसँग अत्याधुनिक हातहतियारले युक्त फौज, तोप र पाल्पाली राजा पृथ्वीपाल सेनका मन्त्री तथा सल्लाहकार कनकनिधी तिवारीका बाबु छोराका साथमा रहेका पाल्पाली फौज समेत थियो । वि.सं. १८७१ पुस १५ गतेका दिन दुई पक्षबीच घमासान युद्ध भयो, बटौली गढीमा । इष्टइण्डिया कम्पनीको फौजको नेतृत्व गरेका जनरल उडले पाल्पामाथि आक्रमण गर्न दुई वटा बाटो रोजेका थिए । पहिलो बाटो पहाडै पहाड गएर नुवाकोट गढीलाई ध्वस्त पारी पाल्पा हान्ने र अर्को जीतगढीलाई ध्वस्त पारी हालको सिद्धार्थ राजमार्गको बाटो भई पाल्पा हान्ने योजना बनाएका थिए । पहिलो बाटोबाट जाँदा नुवाकोट गढीको वरीपरी तीन माइल सम्म खानेपानीको अभाव भएको जानकारी पाएपछि जनरल उड निराश भए । घना जङ्गलको बुट्यान भएर बाटो तय गर्नु पर्ने भएकाले अङ्ग्रेज फौजलाई सकस भयो । उडले बटौली गढीको रेकी गर्न पठाए । रेकी टोली किल्ला खाली जस्तो देखि फर्कन मात्रै लागेको थियो, किल्ला भित्रबाट गोलीको बर्षा भयो । एक दुई जना त्यहीँ ढले । अरु बाँचेर भागे । केही समय पछि उडले फौजलाई एकत्रित गरी दुई समूहमा बाँडे र एक समूहको नेतृत्व आफैले लिए । पुस १५ गते साँझ पख चार सय जवान अङ्ग्रेज फौजले जितगढीमा हमला ग¥यो । दुई पक्षको बीचमा घमासान युद्ध भयो । नुवाकोट गढीबाट सबुजको पाँच पट्टी (अन्दाजी २५० जना) र अरु जागिरे ढाक्रे गरी ७–८ सय जनाको लस्कर साथमा लिएर कर्णेल उजिर सिंह थपा जितगढीमा ओर्ली भित्रैबाट युद्धको नेतृत्व गरे । दाहिनेतिरबाट हमला गर्नेहरुको टोलीबाट सरदार सूर्य थापाले विरगती प्राप्त गरे । कुम्भेदान कृपासुर थापा, जमदार भिमसेन देउजा, जमदार सुरविर बोहोरा, जमदार जसिबन्त शाही, जमदार बुद्धिबल राना र हुद्दा सिपाहीहरु समेत ५०–६० जवानले हातमा नाङ्गो तरबार लिएर गढीदेखि बाहिर निस्की दोहोरो तर्फबाट तरबार चलाउँदा कुम्भेदान कृपासुर थापा, लेप्टेन अमर अधिकारी, कुम्भेदान वृषसुर थापा, जमदार भिमसेन देउजा, जमदार सुरविर बोहोरा, सबुजका हवल्दार रणसुर बानिया, जुठे बस्नेतहरुले २–३ सय अङ्ग्रेज फौजलाई मारेर आफूहरुले वीरगती प्राप्त गरे । नेपाली फौजतर्फ अन्दाजी ५०–६० जना जवान मारिए । जमदार जसिबन्त शाही, जमदार बुद्धिबल राना आदि हुद्दा सिपाहीहरुले अङ्ग्रेज फौजका धेरै जवानहरुलाई मारेर गढीमा फर्किए । लडाईमा अङ्ग्रेज फौजका बृगेड मेजर हैट र इन्जिनियरिङ्गका लेफ्टीनेन्ट मोरिशन नराम्ररी घाइते भए । युद्धमा अङ्ग्रेज तर्फका एक जना कर्णेल, पाल्पाली काजी कनकनिधी तिवारीका बाबु छोरा र अङ्ग्रेज फौजका ५–७ सय जना सिपाहीहरु मारिए । “युद्ध हतियारले होइन विचारले लडिन्छ” भन्ने दृढ अठोट लिएर मैदानमा उत्रिएको थियो, नेपाली सेना । नेपाली सेनाको साहस, वीरता, धिरता, रणकौशल, मनोबल र आत्मविश्वासलाई निकटबाट स्पर्श गरेको अङ्ग्रेज फौजले युद्धकला र युद्धनीतिमा नेपाली भन्दा आफु कमजोर भएको महसुस ग¥यो र युद्ध मैदान छोड्यो । पहिलो चरणको युद्धमा नेपालले अङ्ग्रेजलाई नराम्ररी हरायो । युद्धमा नराम्रो हार व्यहोर्नु परेपछि रन्थनिएका अङ्ग्रेज जनरल जोन सुलिभान उड चैत सम्म चुप लागेर बसे । उनले कर्णेल उजिरसिंह थापा नुवाकोटबाट पाल्पा फर्केको भन्ने चाल पाएपछि पुनः बुटवलमाथि आक्रमण गर्न १८७२ सालको बैशाख ७ गते बुटवल आइपुगे । अङ्ग्रेज फौजले बटौलीतिर तोपको गोला बर्साउन थाल्यो । १८ पाउण्डको गोला प्रहार गरी बटौलीको पखेरोमा रहेको दरबारलाई ध्वस्त पारीदियो । अङ्ग्रेज फौजले तिनाउ नदी पार गर्न लागेकै बेलामा बटौली गढीबाट गोलीको बर्षा गराईदियो नेपाली सेनाले । कुम्भेदान जयसुर थापाले अङ्ग्रेज फौजको पहिलो डफ्फालाई सखाप पारीदिए । अङ्ग्रेज फौजको भागाभाग भयो । जनरल उडले बटौली गढी अभेद्य किल्ला भएको अनुभव गरे । आफ्ना जासुसबाट सत्य सूचना पाउन नसकेका जनरल उडले सानो बस्तीका लागि धेरै ज्यानको बाजी लगाई युद्ध लडिरहनु उचित सम्झेनन् । त्यसैले आफ्नो फौजलाई युद्ध मैदान छोड्न आदेश दिए । यसरी दुई चरणका युद्धमा नेपाली सेनाले विजयश्री हासिल ग¥यो । अङ्ग्रेजको नेपालमाथि आधिपत्य जमाउने विस्तारवादी योजना यहींबाट अन्त्य भयो । बटौली गढीको नाम जीतगढी रहन गयो । जितेको खुसीयालीमा बटौलीदेखि तानसेन सम्म विजय उत्सव मनाइयो । सिङ्गो नेपाल अधिराज्यभरी खुशीको सञ्चार भयो । यही विजय उत्सवलाई स्मृति स्वरुप केही वर्ष यता निरन्तर बुटवलमा बैशाख ७ गते जितगढी विजयको वार्षिकोत्सव कार्यक्रम आयोजना गरी मनाउन थालिएको छ । २०८० सालमा पनि भव्य समारोह आयोजना गरियो ।

 

को हुन उजिर सिंह थापा

नेपालको राजनीतिक र सैनिक इतिहासमा स्वर्ण अक्षरले लेखिएको इतिहास बोकेको बगाले थापा बंशमा जन्मिएका थिए उजिर सिंह थापा । उनी जनरल तथा काजी अमर सिंह थापा (साना काजी) का नाती तथा नेपालको इतिहासमा सबैभन्दा बढी ३३ वर्ष मुख्तियारी (प्रधामन्त्री) चलाएका भिमसेन थापाका भाई काजी नयन सिंह थापाका छोरा हुन् । उनी राजनीतिक तथा सैनिक पृष्ठभूमिको उच्च कुलमा जन्मेका थिए । उनका भाई माथवरसिंह थापा प्रधानमन्त्री बने । बहिनी त्रिपुरासुन्दरी राजा रण बहादुर शाहको रानी बनिन् भने दिदी गणेश कुमारी राणा शासनका संस्थापक श्री ३ जङ्ग बहादुर कुँवर (राणा) को आमा थिइन् । आफ्नो हजुरबुबा अमर सिंह थापाको मृत्युपछि कर्णेलको दर्जा दिएर २० वर्षको कलिलो उमेरमा उनलाई पाल्पा गौडाको प्रशासक बनाएर पठाइएको थियो । उनले १० वर्ष पाल्पाको प्रशासक भई राष्ट्र सेवा गरे । उनको मुख्यालय तानसेनमा थियो भने बटौली गढी, काठेगढी र नुवाकोट गढीमा बसेर अङ्ग्रेज विरुद्ध लडाई संचालन गरेका थिए । पाल्पा हानी काठमाडौतर्फ अघि बढ्ने लक्ष्य बोकेको अङ्ग्रेज फौजलाई उनी नेतृत्वको नेपाली फौजले नराम्ररी हरायो र अङ्ग्रेजको विस्तारवादी पाइला रोकिदियो । बुद्धिमत्ता र बहादुरीपूर्वक लडाई सञ्चालन गरेका उजीर सिंहले नेपालको इतिहासमा ठूलो योगदान दिएका छन् । नेपाल–अङ्ग्रेज युद्धमा नेपालले पूर्णरुपमा जितेको युद्ध यही बटौली गढीको मात्र हो ।

उजीर सिंह थापा एक कुशल सैनिक कमाण्डर मात्र नभई कुटनीतिज्ञ, कुशल प्रशासक र नीतिज्ञ थिए । उनी धार्मिक स्वभावका पनि थिए । उनले प्रशासनिक र सामाजिक बन्दोबस्तीका लागि कानून समेत निर्माण गरेका थिए । योगदान उँचो भएर पनि ओझेलमा परेका र सरकारले घोषणा गर्न छुटेका राष्ट्रिय विभुती हुन उजीर सिंह थापा । अतः नेपाल सरकारले उनलाई अविलम्ब राष्ट्रिय विभुती घोषणा गर्नु पर्छ । अस्तु ।

लेखक थापा गुल्मी पिपलधाराका हुनुहुन्छ । हाल बुटवल बसाई छ । उहाँसंग राराष्ट्रिय मूलधारको पत्रकारीतामा लामो समयको अनुभव छ ।

Like

Comment

लामाखर्क रुपन्देही समाजको पहिलो कार्यसमिति बैठक सम्पन्न

भाद्र १६ | लामाखर्क रुपन्देही समाज बुटवलको पहिलो कार्यसमिति बैठक बसेको छ | बैठकले तिज मिलन कार्यक्रमको समिक्षा गरेको छ साथै अन्य बिभिन्न छलफल तथा निर्णय गरेको छ |

लामाखर्क रुपन्देही समाजको तिज मिलन भब्य रुपमा सम्पन्न

भाद्र ११ \ लामाखर्क रुपन्देही समाज बुटवलले पाचौं साधारण सभा, तेस्रो अधिबेसन एवं तिज मिलन कार्यक्रम भब्य र सभ्य रुपमा सम्पन्न गरेको छ |

गुल्मीको रुरु क्षेत्र बम्घामा घरमा पहिरो खस्यो, सुतिरहेका ४ को ज्यान गयो

ज्ञवा संचार । २०७७, साउन १७ । गुल्मीको रुरुक्षेत्र गाउँपालिका ५ बम्घामा रातीको समयमा घरमाथी पहिरो खस्दा एकै परिवारको ४ जनाको ज्यान गएको छ । 

रातको समयमा परिवारका सबै सदस्य सुतिरहेको समयमा अचानक पहिरो झरेर घर पुरिएकोले सो घटना हुन पुगेको बताईएको छ । 

रवि लामिछानेको अमेरिकामा भएको घर लिलाम हुन लागेपछि पूर्व पत्नी इशा नेपाल आउँदै

काठमाडौँ, १२ भदौ । हाल अमेरिकामा रहेकी रवि लामिछानेकी पूर्व पत्नी इशा लामिछाने नेपाल आउने भएकी छिन्। केही समय अघि रवि लामिछानेको अमेरिकामा रहेको घर ऋणको किस्ता नतिरेका कारण लिलाम हुन लागेको कुरा सार्वजनिक भएको थियो ।

शालिकराम पुडासैनी आत्महत्या प्रकरणमा अनुसन्धानका लागि प्रहरी हिरासतमा रहेका रवि सोमबार ५ लाख धरौटीमा रिहा भए लगत्तै इशा नेपाल आउने कुरा बाहिरिएको हो । तर उनी नेपाल के कामका लागि आउन लागेकी हुन् भन्ने कुरा भने खुलाइएको छैन । उनले सामाजिक सञ्जाल मार्फत केही ब्यक्तिलाई आफु नेपाल आउन लागेको जानकारी गराएकी थिइन् ।

रुरु हृषिकेश मन्दिरमा आरतीको समय विद्युतीय बाजा बज्ने

ज्ञवा संचार, भदौ १२ | गुल्मीको रुरुधाममा अवस्थित हृषिकेश मन्दिरमा आरतीको समय अब स्वचालित विद्युतीय संगीत बज्ने भएको छ | 

बुटवलका यदुनाथ पाण्डेले आफ्ना मातापिताको स्मृतिमा उक्त संगीत बाजा ऋषिकेश मन्दिरलाई उपलब्ध गराउनु भएको हो | रुरु धार्मिक सेवा संचार प्रालिले उक्त संगीत बाजा जडानको लागी यदुनाथ पाण्डेसंग आग्रह गरेको थियो |   आरतीको समय बिद्युत स्विच अन गरेपछि उक्त बाजाले स्वत संगीत दिन थाल्ने सहयोगी पाण्डे बताउछन | 

भुटानमाथि नेपालको शानदार जित, नेपाल फाईनलमा प्रवेश

काठमाडौं । कप्तान प्रदिप लम्साल एक्लैले दुई गोल गरेपछि साफ यु–१५ च्याम्पियनसिपतर्फ लिग चरणको आफ्नो अन्तिम खेलमा नेपालले भुटानमाथि ६–० को शानदार जित हात पारेको छ । यो जितसँगै नेपालले फाइनल प्रवेश पाएको हो ।

पश्चिम बंगालस्थित कल्याणी स्टेडियममा भएको खेलको पाँचौं मिनटमै प्रदिप लम्सालले पहिलो गोल गरे । लगतै नवौं मिनटमा निराजन खत्रीले त्यो अग्रता दोब्बर पारे । पहिलो हाफसम्म २–० को अग्रता बनाएको नेपालले दोस्रो हाफमा थप चार गोल गर्न सफल भयो ।

दोस्रो हाफ शुरु भए लगतै ४८औं मिनटमा कप्तान लम्सालले नै व्यक्तिगत दोस्रो तथा नेपाली टोलीका लागि तेस्रो गोल गरे । खेलमा एकपक्षिय जित हात पारेको नेपालका लागि ७५औं मिनटमा असिम राईले चौथो गोल गरे भने ८५औं मिनटमा कृष सापकोटाले पाँचौं गोल गरे ।

कपिलको प्रविधि मोह : नेपालमै ड्रोन देखी रोबोटकार बनाए

पहिरो पीडितको घर प्रदेश सरकारले बनाइदिने

रुपन्देही । गुल्मी ठुलोलुम्पेकमा पहिरोबाट घर विहिन भएकाहरुको आवास प्रदेश सरकारले बनाइदिने भएको छ ।
प्रदेश नं ५ का सामाजिक विकासमन्त्री सुदर्शन बरालले पहिरोबाट पीडितको घर प्रदेश सरकारले निर्माण गरिदिने बताए ।

पश्चिम नेपाल बस व्यवसायी प्रालिले गुल्मीको ठुलोलुम्पेकमा पहिरोबाट विस्थापित भएकाहरुलाई राहत हस्तान्तरण कार्यक्रममा मन्त्री बरालले प्रमुख जिल्ला अधिकारी समक्ष पूर्ण र आंशिक घरविहिनहरुको तथ्यांक निकालेर घर बनाइने बताए ।

अहिले प्रदेश सरकारले लागत स्टीमेट तयार गर्दै गरेको समेत मन्त्री बरालको भनाइ छ ।  पठुलोलुम्पेकको वडा नं ३ र ४ मा गएको पहिरोबाट विस्थापित भएकाहरुलाई सामाजिक उत्तरदायित्व अनुसार पाँच लिटरका २ सय कुक्करहरु हस्तान्तरण गरिएको प्रालिका अध्यक्ष दधिराम खरेलले बताए ।

उनले महाभुकम्पको समयमा समेत लाखौँ रुपैयाँ सहयोग गरेको उल्लेख गर्दै यातायात व्यवसायी सेवा मुलक व्यवसायी भएकाले राहत हस्तान्तरण गरिएको बताए । #onsnews

गुल्मी रिडि सडक खण्डमा भाइब्रेटिङ्ग र रोलिङ्ग बिनै ग्राभेलिङ्ग

सडक निर्माणमा ब्यापक अनियमितता, कार्यालयकै मिलेमतोको आरोप :

हुमाकान्त पोखरेल, गुल्मी, १७ असौज । गुल्मीमा स्तरोन्नती भइरहेको रिडि–तम्घास सडकमा ब्यापक अनियमितता भएको पाइएको छ । लुम्बिनी परिक्रमा सडकअन्तरगत रिडि–तम्घास सडकमा पर्ने रिडि–रातामाटा सडक खण्डमा अनियमितता भएको पाइएको हो । काममा भएको अनियमितता एवम् लाहापरवाही प्रति गुल्मीका निर्माण ब्यवसायीले अनुगमन गरी आपत्ति जनाएका छन् । रिडि–तम्घास सडक जिल्लाको प्रवेशद्धार हो । सबैभन्दा पहिले कालोपोत्रे गरिएको यस सडकको अहिले रिडिदेखि रातामाटासम्म तीन किलोमिटर सडकको स्तरोन्नतीको काम भइरहेको छ ।

कुनै पनि सडक ग्राभेलिङ्ग गर्दा सबैभन्दा पहिले कच्ची माटो फाल्नुपर्छ । त्यसपछि भाइब्रेटिङ्ग गर्ने, रोलिङ्ग गर्ने र बल्ल ग्राभेलिङ्ग गर्ने गर्नुपर्छ । यसो गर्दा ८ इन्चसम्म एकै प्रकारको गिटी बाटोमा विच्छ्याउनुपर्ने ब्यवस्था छ । ८ इन्चसम्मको गिटी विच्छ्याउदा जमिनमा पहिले रहेको माटो पुरै पुरिन्छ । अर्थात बाहिर देखिनुहुँदैन । तर गुल्मीको रिडि सडक खण्डमा बन्न लागेमा बाटोमा भने भाइब्रेटिङ्ग र रोलिङ्ग नगरिकन ग्राभेलिङ्ग गर्न थालिएको छ । त्यत्तिमात्र होइन, बाटोको नालिमा पनि कमसल खालको सामान प्रयोग गरिएको गुल्मीका निर्माण ब्यवसायी नवराज श्रेष्ठले जानकारी दिए । भने 'सडकको नालिमा गाह्रो उठाउनुभन्दा पहिले १० सेन्टी पिच गर्नुपर्छ' ।

मुलुककै प्रतिनिधित्तो गर्दै गुल्मीका विकल सिंगापुर जाँदै !

गोकर्ण प्रकाश ज्ञवाली, असोज १७ । यस अघि बेलारुसबाट तेक्वान्दो प्रतियोगितामा तेस्रो स्थान हासिल गरेर फर्केका गुल्मी रुरु गाउँपालिका १ रिडीका विकल पौडेल फेरी सिंगापुरमा हुने टेक्वान्डो च्याम्पियनसिपमा जाने तयारीमा जुट्दै छन् ।

विकल सिङ्गापुरमा यहि अक्टोबर ७ अर्थात असोज २१ गते हुन गइरहेको आइटिएफ टेक्वान्डो च्याम्पियनसिपमा मुलुककै प्रतिनिधित्व गर्दै सहभागी हुने भएका हुन् ।

राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका तेक्वान्दोका विभिन्न बिधामा महत्वपुर्ण पदक जितिसकेका बिकलले सिङ्गापुरमा हुने यो प्रतियोगितामा गोल्ड मेडल जित्ने आशाका साथ तयारीमा व्यस्त छन अहिले ।

गजल - @GokarnaPrakashGyawali

@GokarnaPrakashGyawali
हाँस्नुमै मजा छ भन्छन् तर देखिएन
बाँच्नुमै मजा छ भन्छन् तर देखिएन

जिन्दगीका अफसोंच कोही भाग्य ठान्छन्
मिलेनकी भाग्य या निधारमा लेखिएन

साथीभाई भन्छन् ओई तँ त हराईस
मिलेनकी जम्काभेट या भेट लेखिएन
@GokarnaPrakashGyawali

गुल्मी बलेटक्सारको तिज मिलन तथा लाखेनाच बुटवलमा

गोकर्ण प्रकास ज्ञवाली, भदौ १५ । गुल्मी बलेटक्सारको रुपन्देहीवासी समुदाय यतिवेला जुर्मुराएको छ । तिज नजिकिदै गर्दा तिजको जमघटसंगै आफ्नो क्षेत्रको पहिचान बोकेको नेवारी संस्कृति अन्तरगतको लाखे नाचलाई बुटवलमा प्रदर्शन गर्ने तयारीमा जुटेको बताईएको छ ।

गुल्मी रुपन्देही सम्पर्क समाजको सक्रियतामा रुपन्देहीको शंकरनगर, वनवाटिकामा तिज मिलन तथा लाखे नाच कार्यक्रम आयोजना गर्न लागेको समाजका सचिव विर व. क्षेत्रीले जानकारी गराएका छन् । 

गुल्मेली विकल बने अन्तर्राष्ट्रिय कराँते प्रतियोगितामा तेस्रो

ज्ञवा सञ्चार । १९ मंसिर । बेलारुसमा जारि अन्तर्राष्ट्रिय कराँते प्रतियोगितामा नेपालको प्रतिनिधित्व गर्दै सहभागी जनाएका विकल पौडेलले तेस्रो स्थानसंगै काँस्य पदक हात पारेका छन् । गुल्मी रिडीका पौडेलले जिल्लाको मात्र नभएर देशकै सान बढाएका छन् ।

गुल्मीमा सिसी क्यामेराको निगरानीमा मतगणना हुने

गुल्मीको चुनावी मतगणनामा यो पहिलो अभ्यास

प्रेम सुनार । मंसिर १९ । गुल्मीमा मतगणनास्थलमा सिसी क्यामरा जडान गरिएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृत रामप्रसाद न्यौपानेले आज देखि मतगणनास्थल बनाउने तयारी सुरु गरेको र त्यसमा सिसी क्यामसरा जडान गर्न लागिएको जानकारी दिए ।

खेलकुद पत्रकार न्यौपाने दश हजार नगद सहित सम्मानित

गोकर्ण प्रकाश ज्ञवाली, फागुन ५ । रुपन्देहीमा खेलकुद पत्रकार दिपक न्यौपाने उत्कृष्ट खेलकुद पत्रकारिता पुरस्कारबाट पुरस्कृत भएका छन् । कदर पत्र सहित दश हजार नगद पुरस्कारले न्यौपाने सम्मानित भएका हुन् ।

विगत आठ बर्षदेखि रुपन्देहीमा खेलकुद पत्रकारितामा क्रियाशिल न्यौपाने बुटवलको दिप मावीको ३५औं वार्षिकोत्सवको अवसरमा सम्मानित भएका हुन् । वार्षित्कोत्सवको समयमा खेलकुद समाचारलाई प्राथमिकता दिएकोमा विद्यालयको न्यौपानेलाई सम्मान गरेको हो । समारोहवीच रुपन्देहिका प्रमुख जिल्ला शिक्षा अधिकारी टेकबहादुर थापा, बिद्यालयका प्रार्चाय टिकाराम न्यौपाने, राष्ट्रिय परिक्षा बोर्ड बुटवलका कार्यालय प्रमुख सुरेन्द्रराज पराजुली लगायतले संयुक्त रुपमा न्यौपानेलाई उक्त पुरस्कार प्रदान गरेका थिए ।
बि.स. २०३७ सालमा स्थापना भएको बिद्यालयले बिभिन्न रचनात्मक कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुको साथै अतिरिक्त क्रियाकलापलाई पनि जोड दिदै आएको छ ।
सम्मानीत पत्रकार न्यौपाने सवल नेपाल साप्ताहिक, बुद्ध टिभि, हाम्रो खेलकुद डटकममा आबद्ध छन् । यसैगरी विद्यालयले गतबर्षको पुरस्कार खेलकुद पत्रकार मञ्च रुपन्देहिका अध्यक्ष सुमन अधिकारीलाई प्रदान गरेको थियो ।

नेपाल टेलिभिजनको रियो छमछमीको अडिशन भोली बुटवलमा

ज्ञवा सञ्चार, बुटवल २७ । नेपाल टेलिभिजनको मेगा शो छमछमीको तेस्रो संस्करण अन्तर्गत अडिसन राउण्ड शुक्रवार बुटवलबाट शुरु हुने भएको छ । नृत्यकलामा रुचिराख्ने र नृत्यबाट राष्ट्रिय कलाकार बन्न चाहनेहरुका लागि नेपाल टेलिभिजनले यो प्रतिष्पर्धा गराउन लागेको हो । 
मुलुकभरका नृत्यकर्मीहरुले प्रतिष्पर्धा गर्न सक्ने यो मेगा डान्स कम्पिटिसन नेपाल टेलिभिजनले आफ्नै निर्माण र रियोको प्रायोजनमा संचालन गरेको बताइएको छ ।
नेपाल टेलिभिजन कार्यक्रम महाशाखाका अनुशार छमछमी प्रतियोगितामा बिजेताले १२ लाख भन्दा माथिको पुरस्कार प्राप्त गर्नेछन् । त्यस्तै दोश्रो पुरस्कार पाँच लाख भन्दा बढि र तेश्रो पुरस्कार तिन लाख बराबरको रहेकोमा वृद्धिहुनसक्ने पनि टेलिभिजनले जनाएको छ ।
यो मेघा रियालिटी सो प्रतियोगिता अर्थात “रियो छमछमी ३” मा विजेताले प्रथम पुरस्कार डाट्सनको रेडी गो कार, दोस्रो हुनेले नगद ५ लाख बराबरको एल.जी.होम एपलाईन्सेस, तेस्रो हुनेले नगद तिनलाख बराबरको एल.जी.होम एपलाईन्सेस र प्रोत्साहन पुरस्कार सात जनालाई प्रति व्यक्ति ३२ इन्चको एल.जी स्मार्ट टि.भी. प्राप्त गर्नेछन् ।
माघ २८ गते अथार्त भोली शुक्रबार बुटवलको बालमन्दिरमा प्रथम चरणको छनौट प्रतियोगिता हुने  र निर्णायकमा चर्चित कोरियोग्राफर महेश गोदार र बुटवलका यम पुन रहने  नेपाल टेलिभिजनका रुपन्देही संवाददाता हरिश ढकालले जनाएका छन् । यो रियो छमछमीमा सहभागि हुनका लागि अनलाईनबाट तथा सिधै फारम भर्न सकिनेछ भने बुटवलको कान्ती स्कूल अगाडि रहेको हिमाल फोटो बैंकबाट पनि फर्म वितरण भैरहेको छ ।
अडिसनहरु कोहलपुरमा माघ २४ गते, धनगढीमा माघ २६ सम्पन्न भैसकेको छ ।  बुटवल माघ २८, इटहरी फागुन ८, बिर्तामोड फागुन १०–११ र नारायणगढ फागुन १५ मा हुदै छ । जस्का लागि आवेदकले २ प्रति पासपोर्ट साईजको फोटो, नागरिकताको फोटो कपि अथवा उमेर खुलेको परिचयपत्र र उमेर १३ वर्ष भन्दा माथि चाहिने टेलिभिजनले जनाएको छ ।